۲۹ فرمان لینوکس که حتما باید بدانید

توزیع های مختلف لینوکس از رابط های کاربری (GUI) مختلفی استفاده می کنند ولی خط فرمان قدیمی لینوکس یا Bash هنوز در بعضی موارد سریعتر و راحت تر است .در هنگام استفاده از Bash و دیگر Shell های لینوکس ،باید دستورات مختلف را در آن تایپ کنید به همین جهت آن را رابط خط فرمان می نامند.

دستورات در لینوکس می توانند کارهای مختلفی انجام دهند . مثلا با یک دستور می توانید کامئیوتر را خاموش کنید یا لیست فایل های موجود در یک پوشه را ببینید و … . دستورات لینوکس عموما ساده و قدرتمند هستند.

اگر شما در این زمینه تازه کار هستید و همیشه دوست داشتید این دستورات را امتحان کنید ، ما یک لیست از دستورات مختلف لینوکس برایتان آماده کرده ایم که می توانید از آنها برای انجام کارهای مختلف در توزیع های مختلف لینوکس استفاده کنید.

 

ls – لیست

lsمحتوای (فایل ها و دایرکتوری ها) دایرکتوری فعلی را نشان می دهد. درست مثل اینکه همان پوشه را با رابط کاربری باز کرده اید و می بینید.

 

mkdir – ایجاد دایرکتوری

mkdir <new-directory-name> یک دایرکتوری جدید ایجاد می کند. درست همان کاری را که با انتخاب منوی ‘new/create directory’ با راست کلیک داخل یک دایرکتوری انجام می دهید.

 

pwd – نمایش مسیر فعلی دایرکتوری

pwd همانطور که در شکل می بینید نام و مسیر دایرکتوری که خط فرمان در آن فعال است را نشان می دهد.

 

cd – تغییر دایرکتوری فعال

cd یکی دیگر از دستورات پرکاربرد لینوکس است .با استفاده از آن می توانید وقتی در خط فرمان (ترمینال) هستید ،داخل پوشه ها عقب و جلو بروید .

یا با دستور cd / می توانید به بالاترین دایرکتوری یا همان ریشه بروید.یا با دستور cd .. یک دایرکتوری به عقب برگردید .

 

rmdir – پاک کردن یک پوشه

rmdir <directory-name> دایرکتوری داده شده را پاک می کند.

 

rm – پاک کردن

rm <file-name> یک فایل یا دایرکتوری را پاک می کند. می توانید از این دستور استفاده نمایید rm -r <directory-name> تا دایرکتوری به صورت بازگشتی پاک شود.

 

 

cp – کپی

cp <source-file> <destination-file> یک فایل یا پوشه را از یک مسیر به مسیر دیگر کپی می کند. برای کپی کردن به صورت بازگشتی از دستور cp -r <source-folder> <destination-folder> استفاده کنید.

 

mv – منتقل کردن

دستور mv <source> <destination>یک فایل یا پوشه را از یک مسیر به مسیر دیگر منتقل می کند.

 

cat – به هم چسباندن و نمایش محتویات فایل ها

cat <file> محتویات فایل ها را به هم می چسباند و نتیجه را در خروجی نمایش می دهد.( به عنوان مثال در مانیتور یا صفحه نمایشگر). مشابه اینکه شما فایل را با یک ادیتور مثل gedit یا nano می بینید.

 

tail – نمایش محتویات از آخر

tail <file-name>دستوری است برای نمایش ۱۰ خط آخر (پیش فرض) یک فایل در خروجی . می توانید از دستور tail -n N <file-name> استفاده کنید تا تعداد خط هایی که باید از آخر فایل خوانده شوند را هم مشخص کنید . این دستور برای مشاهده آخرین خطاهای رخ داده یا همان logs کاربرد خوبی دارد.

 

less – چاپ صفحه به صفحه فایلهای بزرگ

less <file-name>محتویات فایل را به صورت صفحه به صفحه (یا پنجره به پنجره) چاپ می کند. این دستور مناسب دیدن محتویات فایل های خیلی بزرگ است که امکان دیدن محتویات آنها به صورت یکجا وجود ندارد.شما می توانید دکمه های Ctrl+F را برای رفتن به صفحه بعدی و دکمه های Ctrl+B را برای برگشتن به صفحه قبلی استفاده کنید.

 

grep

grep "<string>" <file-name>کلمه مشخص شده را در داخل فایل مشخص شده جستجو می کند. همچنین می توانید از grep -i "<string>" <file-name> برای غیر حساس کردن جستجو به حروف بزرگ و کوچک و از grep -r "<string>" <file-name>برای جستجوی متن داده شده در داخل یک پوشه و تمام زیر پوشه ها و فایل های آن استفاده کنید.

 

 

Find

این دستور دنبال فایلی با مشخصات داده شده داخل مسیر داده شده می گردد. می توانید از find <folder-to-search> -name <file-name>با آپشن ‘-name’ برای حساس کردن جستجو به حروف بزرگ و کوچک و از find <folder-to-search> -iname <file-name> برای غیر حساس بودن جستجو به بزرگ یا کوچک بودن نام فایل استفاده کنید.

 

tar

با این دستور می توانید فایل های فشرده از نوع tar را ایجاد کرده ،محتویاتش را مشاهده کرده و یا آنها را استخراج کنید.

• برای ایجاد فایل tar دستور : tar -cvf <archive-name.tar> <file1-OR-file2-OR-both-to-archive>
• برای مشاهده محتویات فایل tar دستور : tar -tvf <archive-to-view.tar>
• و برای استخراج آن دستور : tar -xvf <archive-to-extract.tar> را استفاده کنید .

 

gzip

gzip <filename> فایل های فشرده gzip را ایجاد و استخراج می کند. می توانید از دستور gzip -d <filename>برای استخراج فایل های gzip استفاده کنید.

 

unzip

unzip <archive-to-extract.zip> فایل داده شده را استخراج می کند. اگر می خواهید فقط محتویات آن را ببینید بدون استخراج ، از دستور unzip -l <archive-to-extract.zip> استفاده کنید.

 

help

<command-name> --help همه دستورات مربوطه موجود در ترمینال را نشان می دهد. شما می توانید از گزینه های '-h' و '-help' (فقط help دو خط فاصله دارد) به همراه هر دستوری استفاده کنید تا راهنمایی های مربوط به همان دستور را دریافت کنید.

 

whatis – این دستور چیست

whatis <command-name> یک توضیح یک سطری در مورد دستور داده شده ارائه می دهد.

 

man – راهنما

man <command-name> دفترچه راهنمای مربوط به دستور داده شده را نشان می دهد.

 

exit – خروج

exitترمینال فعلی را پایان می بخشد و می بندد.مثل کاری که دکمه X در نوار عنوان رابط کاربری انجام می دهد.

 

ping

با دستور ping <remote-host-address>می توان به سرور ping کرد .کاربرد این دستور زمانی است که می خواهید متصل بودن سرور و یا اینترنت تان را تست کنید .

 

 

who – چه کسی لاگین کرده است

who لیستی از کاربران وارد شده را نشان می دهد.

 

su – سوئیچ کاربر

با دستور su <username> می توانید به یک کاربر دیگر سوئیچ کنید. سوپر کاربر (root) می تواند از این طریق به همه کاربران دیگر سوئیچ کند حتی بدون داشتن پسورد آنها.

 

uname

uname اطلاعات مهمی در مورد سیستم شما ارائه می دهد از قبیل نام کرنل، نام هاست، نسخه کرنل، پردازنده و … .اگر می خواهید همه اطلاعات را ببینید از دستور uname -a استفاده کنید.

 

free – حافظه خالی

free اطلاعاتی در مورد فضای خالی،استفاده شده و فضای swap حافظه اصلی (Ram) سیستم ارائه می دهد.برای دیدن اطلاعات بر جسب کیلوبایت از دستور free -m استفاده کنید.

 

df – اطلاعات هارددیسک

df اطلاعاتی را در مورد فضای استفاده شده و فضای خالی هارددیسک و سایر فضاهای ذخیره سازی متصل به سیستم را ارائه می دهد. برای خوانایی بهتر اطلاعات از دستور df -h استفاده کنید.

 

ps – پراسس و برنامه های در حال اجرا

ps همه اطلاعات را در مورد برنامه های در حال اجرا روی سیستم به شما می دهد.

 

top – برنامه های پرمصرف

top تمام برنامه های پرمصرف سیستم را نمایش می دهد(به صورت پیش فرض بر مبنای استفاده از cpu) . همچنین با استفاده از دستور top -u <username> می توانید فقط برنامه های در حال اجرای یک کاربر خاص را ببینید.

یک ورژن جدیدتر از این دستور بنام htop هم وجود دارد که به مراتب رابط کاربری بهتری از top دارد.با دستور زیر می توانید آن را نصب کنید :

sudo apt-get install htop

و بعد از نصب با این دستور آن را اجرا کنید:

htop

 

shutdown

shutdown نیز سیستم شما را خاموش می کند . با دستور shutdown -r نیز می توانید آن را ری استارت کنید.